เมื่อน้องหมาของเรากำลังจะมีลูกตัวเล็กๆ คนเป็นผู้เลี้ยงอย่างเราก็ต้องมีการจัดเตรียมให้น้องและลูกมีความพร้อมที่สุด เรามาดูกันว่า น้องหมาที่กำลังจะมีลูก สิ่งที่เราต้องรู้และเตรียมให้น้องมีอะไรกันบ้าง
สิ่งแรกที่ควรรู้และลืมไม่ได้เลยคือ สุนัขตั้งท้องเฉลี่ยประมาณ 60-63 วัน ซึ่งในช่วงที่ตั้งท้องนั้นต้องการการดูแลที่แตกต่างจากในช่วงปกติ และมีข้อควรระวังหลายอย่าง หากเจ้าของอยากให้ทั้งแม่และลูกสุนัขแข็งแรงสมบูรณ์ควรสังเกตและดูแลสุนัขในระหว่างตั้งท้องอย่างใกล้ชิด
อาหาร
แม่สุนัขตั้งท้องในระยะแรกจนถึง 5 สัปดาห์ไม่จำเป็นที่จะต้องเพิ่มปริมาณอาหาร เนื่องจากในช่วง 5 สัปดาห์แรกนั้นการเจริญเติบโตของลูกสุนัขอย่างช้าๆ แต่จะโตเร็วในช่วงหลังจาก 5 สัปดาห์เป็นต้นไป สารอาหารที่ได้รับมากเกินไปจะทำให้สุนัขอ้วนมากขึ้น และจะเกิดปัญหาคลอดยากตามมา ซึ่งการเพิ่มปริมาณอาหารนั้นสามารถเพิ่มได้เต็มที่หลังจาก 5 สัปดาห์เป็นต้นไป สัดส่วนที่เหมาะสมคือ เพิ่ม 30-40 % จากปริมาณอาหารปกติ โดยควรเพิ่มในอาหารหมวดโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไฟเบอร์ หรือให้ทานอาหารในสูตรสำหรับลูกสุนัข ทั้งนี้สามารถแบ่งให้ได้เป็น 3-4 มื้อต่อวัน ส่วนการเสริมอาหารประเภทวิตามินต่างๆ และแร่ธาตุแคลเซียมนั้นเป็นสิ่งที่ไม่จำเป็นและอาจทำให้มีผลเสียต่อแม่สุนัข เช่น การเสริมแคลเซียมปริมาณมากๆ ในระหว่างการตั้งท้องจะทำให้สมดุลของฮอร์โมนที่ควบคุมระดับแคลเซียมในเลือดเสียไป ทำให้เกิดภาวะไข้น้ำนมหลังการคลอดได้ หากให้อาหารที่มีคุณภาพดีแก่สุนัขอยู่แล้วก็ไม่มีความจำเป็นต้องเสริมอะไร ยกเว้นสุนัขที่ได้รับการตรวจแล้วว่ามีภาวะเสี่ยง เช่น เลือดจาง หรืออ่อนแอ จึงค่อยเสริมตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
การออกกำลังกายของสุนัขท้อง
การจูงเดินแบบเดินเร็ว เป็นวิธีการที่เหมาะสมที่สุด ห้ามออกกำลังกายหักโหม ที่สำคัญควรควบคุมสิ่งแวดล้อมที่ทำให้เกิดความเครียดน้อยที่สุด และในช่วง 3 สัปดาห์สุดท้ายของการตั้งท้อง ควรแยกสุนัขออกมาจากสุนัขตัวอื่น
การอาบน้ำ
สามารถอาบน้ำได้ตามปกติและควรอาบด้วยความระมัดระวัง แต่ควรดูก่อนว่ามีไข้หรือเปล่า ป่วยอยู่หรือไม่ โดยเฉพาะสุนัขท้องแก่ยิ่งต้องระวังมากขึ้น หากต้องการหลีกเลี่ยงอาจใช้วิธีการเช็ดทำความสะอาดตัวแทนได้
การทำวัคซีน
ไม่ควรทำวัคซีนขณะตั้งท้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัคซีนเชื้อเป็น เวลาที่เหมาะสมที่สุดในการทำวัคซีนคือ ช่วงก่อนตั้งท้องหรือก่อนผสม เพื่อที่จะให้ภูมิคุ้มกันของแม่ถ่ายทอดไปสู่ลูก โดยผ่านทางน้ำนม น้ำเหลือง (colostrum) ในวันแรกหลังคลอด
การถ่ายพยาธิและภาวะปรสิต
มีปรสิตที่สามารถถ่ายทอดจากแม่ไปสู่ลูกผ่านทางรกและทางน้ำนมได้ เช่น พยาธิไส้เดือน พยาธิปากขอ จึงควรมีการถ่ายพยาธิเพื่อความปลอดภัยของลูก แต่การใช้ยาในขณะที่สุนัขตั้งท้องควรขอคำแนะนำจากสัตวแพทย์ และควรหลีกเลี่ยงยากำจัดปรสิตภายนอก เช่น กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต และ ไพริทรอยด์เพื่อกำจัด เห็บ หมัด ตัวอ่อนพยาธิหนอนหัวใจ
บทความโดย สัตวแพทย์หญิงอาภาพร เจตนาวณิชย์